انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در سال 2023 بدون شک بر بازار املاک و مستغلات و سرمایه‌گذاری در این کشور تاثیر خواهد داشت. در این مطلب تاثیر فضای سیاسی ترکیه را بر بازار ملک و سرمایه‌گذاری در این بخش بررسی می‌کنیم.
شکی نیست که سرمایه‌گذاری خارجی در ترکیه تحت تاثیر فضای سیاسی و نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ترکیه قرار دارد. البته در بخش کلان، تدوین استراتژی اقتصادی کشور حاکمیتی است و تحت تاثیر منازعات سیاسی قرار نخواهد گرفت اما نمی‌توان نقش فضای سیاسی بر تصمیمات اقتصادی را نادیده گرفت. پیش‌بینی می‌شود فارغ از نتیجه انتخابات، ثبات و رشد اقتصادی در ترکیه ادامه داشته باشد.
تراز تجاری ترکیه در چند سال گذشته منفی بوده و مهم‌ترین دلیل آن عدم امکان استخراج انرژی مطابق توافقنامه لوزان (Lausanne) است. برای مثال مجموع واردات ترکیه در ژانویه 2023 بالغ بر 33 میلیارد و 606 میلیون دلار بوده است که اگر این کشور می‌توانست به طور گسترده از منابع زیرزمینی خود استخراج کند، امکان افزایش صادرات در حوزه انرژی را نیز داشت.
امروزه سرمایه‌گذاران ترکیه در بخش املاک و مستغلاک به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند.
- افرادی که منتظر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری 2023 هستند و براساس آن قدم بعدی خود را برمی‌دارند.
- گروهی که در مورد انتخابات خوش‌بین هستند و سرمایه‌گذاری خود در بخش مسکن را افزایش میدهند تا پس از انتخابات شاهد افزایش سودآوری باشند.
بهترین زمان خرید ملک در ترکیه
برای اینکه تصمیم بگیریم سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن در ترکیه را اکنون انجام دهیم یا آن را به پس از انتخابات موکول کنیم، ابتدا باید پیش‌بینی کنیم که نتیجه انتخابات بر قیمت ملک در بازار تاثیر مثبت یا منفی خواهد داشت. بدیهی است که قیمت ملک در بازار ترکیه به تئوری عرضه و تقاضا بستگی دارد، بنابراین تا زمانی‌که تقاضا افزایش نیابد، قیمت‌ها نیز افزایشی نخواهند بود.
سهم خارجی‌ها در بهترین حالت در بازار مسکن ترکیه از 4 درصد تجاوز نمی‌کند. نتیجه انتخاب ریاست جمهوری ترکیه بر تصمیم سرمایه‌گذاران ترک تاثیری نخواهد داشت چراکه ترکیه کشوری دموکراتیک است و هر حزب سیاسی که پیروز انتخابات شود تلاش می‌کند تا بهترین عملکرد را داشته باشد تا جایگاه خود را در انتخابات بعدی ارتقا دهد. در مجموع امسال سال بسیار مهمی از نظر اقتصادی برای ترکیه خواهد بود. توسعه اقتصادی موجب افزایش تقاضا برای املاک و مستغلات خواهد بود و این موضوع باعث بالا رفتن قیمت ملک در این کشور می‌شود. بنابراین نتیجه انتخابات هرچه که باشد تقاضا برای ملک در ترکیه افزایش می‌یابد و به دنبال آن افزایش قیمت‌ها را خواهیم داشت.
در ادامه دو نوع رفتار سرمایه‌گذاران خارجی در خرید ملک در ترکیه را بررسی می‌کنیم:
- این دسته از سرمایه‌گذاران خارجی عموما رفتار سرمایه‌گذاران داخلی را رصد و از آن‌ها تقلید می‌کنند. در الگوی سرمایه‌گذاری خارجی ترکیه متوجه شده‌ایم که سرمایه‌گذاران خارجی علاوه بر سودآوری، هدف اخذ تابعیت ترکیه را نیز دنبال می‌کنند. سرمایه‌گذاران خارجی با خرید ملک با مبلغ 400 هزار دلار و بیشتر می‌توانند شهروندی ترکیه را اخذ کنند. همچنین هنگامی که قصد داشته باشند تا سرمایه خود را از ترکیه خارج کنند، راه خروج برای آن‌ها باز خواهد بود چراکه سرمایه‌گذاری در ملک مورد علاقه همه اقشار جامعه، چه ترک و چه خارجی، خواهد بود. بنابراین می‌توانند به راحتی ملک خود را به فروش برسانند و سرمایه خود را از کشور خارج کنند.
- این دسته از سرمایه‌گذاران خارجی صرف نظر از میزان سرمایه‌گذاری در بازار ملاک ترکیه و اخذ شهروندی این کشور، چون خارجی هستند همه چیز را موقتی می‌پندارند. برای این دسته سناریو به شرح زیر خواهد بود.
در انتخاب ریاست جمهوری ترکیه اگر اردوغان برنده شود، ثبات و امنیت در ترکیه خواهیم داشت و این دسته از سرمایه‌گذاران شروع به خرید ملک در ترکیه می‌کنند، حتی با اینکه در این برهه زمانی قیمت‌ها به دلیل افزایش تقاضای داخلی، افزایش یافته است.
برخی اعتقاد دارند که اگر حزب دیگری در انتخاب ریاست جمهوری ترکیه پیروز شود، کشور به احتمال زیاد دچار هرج و مرج بزرگی خواهد شد. این احتمال را نیز میدهند که سرمایه‌گذاران خارجی اخراج شوند، تابعیت آن‌ها لغو و املاکشان مصادره شود. باید بگوییم که کشوری مانند ترکیه با قانون اساسی سختگیرانه و سیستم پایدار به این وضعیت دچار نخواهد شد. در واقع با دولت و نظامی باثبات سروکار داریم نه با یک حزب سیاسی خاص یا رئیس جمهور که اگر تغییر کند، وضعیت زیر و رو شود.
اگر قصد خرید ملک در ترکیه را دارید، ایده‌آل‌ترین زمان قبل از انتخاب ریاست جمهوری ترکیه و افزیش قابل توجه قیمت‌هاست، چراکه با خرید ملک در قیمت پایین‌تر در زمان کوتاهی به سود قابل توجهی دست خواهید یافت. بنابر تحلیل‌های کارشناسان بهترین زمان خرید ملک در این کشور در حال حاضر قبل از انتخابات ریاست جمهوری ترکیه و قبل از افزایش قیمت ملک است.
برخی علاقه‌مندان خرید ملک در ترکیه نگران محدودیت عرضه ملک در این کشور یا پیچیده شدن شرایط خرید پس از انتخابات ریاست جمهوری ترکیه هستند. باتوجه به پروژه‌های متعدد تجاری و مسکونی در حال اجرا، خریداران گزینه‌های متعددی را پیش‌رو خواهند داشت و محدودیتی در عرضه وجود نخواهد داشت. در مورد رویه‌های خرید ملک در ترکیه می‌توان گفت دولت ترکیه برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی درصدد است تا فرآیندها را ساده‌تر کند. در مجموع می‌توان گفت فرآیند خرید ملک در ترکیه در عرض چند روز قابل انجام است.
اخذ تابعیت و شهروندی ترکیه با خرید ملک
دولت ترکیه برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری در بخش مسکن، برنامه اعطای شهروندی با خرید ملک را از سال 2018 اجرایی کرده است. در این برنامه در سال 2023 افراد با خرید ملک با ارزش 400 هزار دلار و بیشتر شهروندی ترکیه را اخذ می‌کنند. همچنین سرمایه‌گذاران با خرید ملک به ارزش 75 هزار دلار می‌توانند اقامت ملکی سالانه دریافت کند و هرسال برای تمدید آن درخواست دهند. لازم به ذکر است قیمت املاک و مستغلات در ترکیه در مقایسه با کشورهای همسایه پایین‌تر است. سرمایه‌گذاران پس از اخذ تابعیت ترکیه، پاسپورت این کشو را دریافت می‌کنند که یکی از مهم‌ترین پاسپورت‌های دنیا به حساب می‌آید.
برای تضمین حقوق خریدار، مقررات ترکیه سند ارزیابی ملک را در زمان معامله اجباری کرده است. مطابق این سند قیمت واقعی ملک کارشناسی می‌شود تا خریدار به قیمت واقعی معامله ملک را انجام دهد. در تمامی معاملات گروه آی هوم این سند هنگام معامله تقدیم خریدار می‌شود. همچنین بیمه نامه زلزله برای سرمایه‌گذاران خارجی حوزه مسکن الزامی است. از این طریق آن‌ها می‌توانند بخشی از اموال از دست رفته خود در صورت وقوع بلایای طبیعی را جبران کنند.
آیا قیمت ملک در ترکیه واقع بینانه است یا حباب دارد
این سوالی است که از ابتدای اعطای شهروندی ترکیه در ازای سرمایه‌گذاری در بازار مسکن در اکتبر 2018 مطرح شد. باتوجه به الزام به ارائه سند ارزیابی قیمت ملک، قیمت‌ها قابل اعتماد و واقعی هستند. از طرفی سرمایه‌گذاری در بخش مسکن در کشور تکیه بسیار سودآور است به طوری‌که بسیاری از سرمایه‌گذاران حوزه ملک در طول 5 سال گذشته تا 80 درصد (براساس دلار) سود کرده‌اند.
